Chất xơ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe và cuộc sống hàng ngày, ăn nhiều chất xơ mang lại lợi ích:

• Giúp quá trình tiêu hóa thức ăn dễ dàng, nhuận tràng, ngăn ngừa táo bón.
• Tốt cho tim mạch, giảm hấp thu chất béo và cholesterol.
• Là prebiotic cho lợi khuẩn đường ruột giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm, tăng hấp thu nước và muối khoáng, cải thiện cảm xúc.
• Chỉ số Calorie thấp, giúp kiểm soát và quản lý cân nặng.

Nhu cầu chất xơ khuyến nghị cho người Việt Nam ít nhất là 20 – 25g/người/ngày. Thực tế hiện nay, chế độ ăn uống ăn hầu hết mọi người chỉ ăn khoảng một nửa kiến nghị (15-17 gram chất xơ mỗi ngày), sử dụng thức ăn nhanh, snack, đồ chiên, ăn vội hoặc không quan tâm đến chế độ ăn uống. Vì vậy việc bổ sung thêm chất xơ thực phẩm là hết sức cần thiết.

Những loại chất xơ thực phẩm được FDA ( Food and Drug Administration – Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) công nhận bao gồm: Beta-glucan soluble fiber, psyllium husk, cellulose, guar gum, pectin, locust bean gum, hydroxypropylmethylcellulose, hỗn hợp sợi từ vách tế bào thực vật (xơ từ mía và xơ vỏ táo, …), arabinoxylan, alginate, inulin và nhóm fructans, high amylose starch (resistant starch 2), galactooligosaccharide, polydextrose, resistant maltodextrin/dextrin, cross linked phosphorylated RS4, glucomannan, acacia (gum Arabic). Trong đó phổ biến nhất tại thị trường Việt Nam có thể kể đến: Gum Acacia, resistant dextrin, polydextrose, inulin, FOS.

Cùng Golden Sand tìm hiểu 5 loại chất xơ này tại bài viết dưới đây.

Gum Acacia

Là một dạng chất xơ hòa tan tự nhiên được sản xuất từ nhựa của cây Acacia ở Vùng Sahel ở Châu Phi. Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng chất xơ Acacia thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn lành mạnh trong hệ thống tiêu hóa của con người. Trong một thử nghiệm lâm sàng, sử dụng 10 gam chất xơ gum acacia mỗi ngày dẫn đến sự gia tăng đáng kể Bifidobacterial và Lactobacilli, và tác dụng prebiotic hiệu quả hơn so với cùng một liều lượng Inulin. Do hàm lượng chất xơ hòa tan cao, chất xơ gum acacia được cho là giúp giảm lượng cholesterol, kiểm soát lượng đường trong máu, bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường và hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích (IBS).

Ngoài ra, chất xơ gum acacia được cho là ngăn chặn sự thèm ăn, giảm viêm ruột, giảm táo bón, giảm tiêu chảy, và hỗ trợ các nỗ lực giảm cân (bằng cách giúp bạn sống lâu hơn).

Resistant Dextrin

Resistant dextrin hay còn gọi là dextrin kháng tiêu hóa là cũng một loại chất xơ hòa tan trong nước được sản xuất từ tinh bột tự nhiên bằng công nghệ sinh học thân thiện với con người và môi trường, sản phẩm dạng bột mịn có màu trắng hoặc vàng nhạt. Cấu tạo đặc biệt của Resistant dextrin giúp nó không bị phân hủy bởi các enzyme tiêu hóa của con người, nhờ đó có thể kiểm soát lượng đường trong máu sau khi ăn; đồng thời đóng vai trò là prebiotics.

Polydextrose

Polydextrose (PDX) là một oligosacarit không tiêu hóa, được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực công nghiệp thực phẩm. Nó là một oligomer glucose có các liên kết ngẫu nhiên giữa một lượng nhỏ sorbitol và acid citric trong cấu tạo phân tử. Các liên kết ngẫu nhiên đó giúp polydextrose không dễ dàng thủy phân bởi enzyme tiêu hóa của con người, và có những đặc tính của một chất xơ prebiotics đối với hệ tiêu hóa của chúng ta.  Bên cạnh đó, polydextrose có độ ngọt rất thấp, chỉ khoảng 5% so với sucrose, ổn định nhiệt không kết tinh và mềm ở 90–110°C. Cấu trúc thủy tinh giúp ích rất nhiều trong việc ngăn chặn sự kết tinh đường và chảy lạnh trong kẹo, ngoài ra còn có thể làm chậm quá trình thoái hóa tinh bột.

Inulin

Inulin là một loại fructan, được tìm thấy trong một số thực vật (chủ yếu trong rễ hoặc thân rễ) với tác dụng chính nhằm tích trữ năng lượng. Inulin được chiết xuất từ cây diếp xoăn (chicory), Agave, Artichoke.

Inulin tan được trong nước nên có thể cung cấp chất dinh dưỡng cho hệ sinh vật ở đường ruột (các vi sinh vật hữu ích ở trong ruột non và ruột già). Khi cơ thể hấp thụ, toàn bộ lượng Inulin được di chuyển xuống ruột và thực hiện nhiệm vụ của mình.

Các monome sau khi bị thủy phân bởi beta-oxidase của vi khuẩn, tiếp tục lên men kị khí tạo ra các sản phẩm chuyển hóa là các acid béo chuỗi ngắn (SCFA) như axetat, propionat và butirat, và khí (H2, CO2, CH4).

Các sản phẩm chuyển hóa này acid hóa ở đại tràng. Và giảm độ pH của môi trường tạo cơ hội cho sự phát triển của các vi khuẩn Bifidobacteria và Lactobacilli (vi khuẩn có lợi cho đường ruột). Giúp tiêu hóa thức ăn dễ dàng, tăng cường hấp thu dưỡng chất. Đồng thời sản sinh ra các kháng thể. Bao gồm các điều hòa miễn dịch của ruột bài tiết IgA và interferon (IFN) – giúp tăng cường hệ miễn dịch.

FOS

Tương tự inulin, FOS là một chuỗi gồm các phân tử fructose nối với một phân tử glucose ở cuối bằng liên kết β – (2,1) – glycoside, chuỗi polymer ngắn hơn chuỗi inulin. Có vị ngọt nhẹ và ít calo.

FOS có trong các nguồn thực phẩm được nạp vào cơ thể. Chúng đi vào trong ruột non, xuống đại tràng với cấu trúc không đổi. Tại đây các lợ khuẩn của đại tràng sẽ sử dụng, phát triển, ức chế hại khuẩn và cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Ngoài ra còn có các chất xơ khác như GOS, IMO, XOS,…

Phòng PTKD tổng hợp